του Ηρακλή Μοσκώφ
(από το ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ, τεύχος 57)
…Ξεχωρίζω έναν τίτλο από τις δεκάδες εκδηλώσεις μνήμης αφιερωμένες στον Κωστή. Στον πατέρα που έχασα σχεδόν 20 χρόνια πριν… Γράφω κάποιες σκέψεις γι’ αυτόν από το ακριτικό Μολυβδοσκέπαστο, όπου βρίσκομαι αγκαλιά με έναν άλλο Κωστή, τον μόλις οκτώ μηνών εγγονό του. Αγναντεύουμε από ψηλά τον Σαραντάπορο που σμίγει με τον Αώο. Βρισκόμαστε ανάμεσα στις κορφές της Πίνδου και της Αλβανίας. Σε αυτή τη μυσταγωγία της φύσης ευδοκίμησε ένα σταυροδρόμι πολιτισμών που συνέδεε Ανατολή και Δύση για πολλούς αιώνες. Οι οδικοί άξονες που αναπτύχτηκαν εδώ κατά τη βυζαντινή περίοδο υπηρέτησαν την ανταλλαγή εμπορευμάτων και, μαζί με αυτά, την ανταλλαγή αισθήσεων, ιδεών, βιωμάτων και βλεμμάτων, όπως θα έλεγε ο Κωστής. Στο αρμονικό ΄σμίξιμο’ των δύο ποταμών πλέον καθορίζονται τα σύνορα δύο χωρών και μία ΄παρά φύσιν’ διάσπαση της τοπικής ανθρωπογεωγραφίας· τα σύνορα μεταξύ δύο χωρών και δύο λαών που υπήρξαν για δεκαετίες ερμητικά κλειστά. Εκεί, ακόμα και σήμερα, την εποχή της Ευρώπης-φρούριο, το σύνορο δεσπόζει ως έμβλημα των ανθρώπων που προτιμούν να μεγαλώνουν τα παιδιά τους με τις αφηγήσεις που διχάζουν τους λαούς και όχι με αυτές που τους ενώνουν. Το όραμα του πατέρα μου ήταν ακριβώς το αντίθετο.
Οι αντιθέσεις και οι διαφορές μας, οι καταγωγικοί μας μύθοι και τα συμφωνημένα υπονοούμενα, εμπεριέχουν μια διαλεκτική εξελικτική σχέση που μπορεί να αποτελέσει τη μαγιά μιας ταυτότητας οικουμενικής. Καταλύτης της οικουμενικότητας ο καθ’ ημάς Χώρος και Τρόπος, που μας ορίζει ως σταυροδρόμι μιας ελληνικότητας η οποία δεν υποτάσσεται σε μεγαλοϊδεατικούς αλυτρωτισμούς, ούτε και στη μεταπρατική αλλοτρίωση της ανέραστης Δύσης. Ως διγενής Πόντιος-Ιταλός άλλωστε, ο Κωστής νοηματοδότησε από πολύ μικρός τις προσλαμβάνουσες της σύνθεσης. Η ετερογένεια των πολιτισμών ήταν γι’ αυτόν ένα ερωτικό κάλεσμα, μια ‘συνουσία’ που ευλόγησε ο Χριστός και γονιμοποίησε ο Μαρξ.
.....................
Ο πατέρας μου ήταν ένας από αυτούς που μας μαθαίνουν ότι την ιστορία δεν τη διαμορφώνουν μόνο οι νικητές, το κεφάλαιο, οι αποικιοκράτες, οι έχοντες και κατέχοντες. Ο πατέρας μου ήταν ένας δραγουμάνος των αδυνάμων, των ηττημένων, «αυτών που δεν τόλμησαν», των κολασμένων της γης, και εργάστηκε για να μας δείξει ότι, αν δεν αποκατασταθεί η δικαιοσύνη στον κόσμο, η ιστορία θα επαναλαμβάνεται ως φάρσα, όπως τώρα εδώ, στα ορεινά σύνορα του Μολυβδοσκεπάστου, όπου πριν από λίγες μέρες δεκάδες πρόσφυγες επιχείρησαν να ‘αποδράσουν’ από την Ελλάδα προς την Αλβανία…
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου