Τις τελευταίες δεκαετίες παρακολουθήσαμε την παγκόσμια κοινότητα να αναπτύσσεται ιλιγγιωδώς και τους ρυθμούς ζωής και κατανάλωσης να αλλοιώνουν την κλασική έννοια του χρόνου όπως την είχε βιώσει ιστορικά η ανθρωπότητα. Ένα ταξίδι, για παράδειγμα, στην προ αεροπλάνου εποχή από την Ελλάδα προς την Αμερική διαρκούσε περίπου έναν μήνα, ενώ σήμερα σε μερικές ώρες προσγειώνεσαι στη Νέα Υόρκη. Αυτή η βίαιη αλλαγή στην αντίληψη του χρόνου άλλαξε ριζικά και τον τρόπο ζωής και σκέψης των ανθρώπων σε πλανητικό επίπεδο και φυσικά επέφερε σημαντικές μεταβολές στα πολιτισμικά δεδομένα, ανατρέποντας εδραίες νοοτροπίες αιώνων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στα πλάνα ενός αμερικάνικου σίριαλ που παρακολουθεί κάποιος στην τηλεόραση, οι κινήσεις είναι καταιγιστικές. Οι ήρωες, ακόμα κι όταν είναι αναγκασμένοι να καθίσουν σε μια καρέκλα, περιβάλλονται από ένα πλήθος, το οποίο κινείται αφύσικα γρήγορα γύρω τους. Αυτή η φρενήρης αντίληψη για τον σύγχρονο άνθρωπο – που τον θέλει να τρέχει ολοταχώς προκειμένου να χωρέσει μέσα στο εικοσιτετράωρό του πολύ περισσότερες εργασίες από αυτές που είναι δυνατόν να εκτελεστούν σε «φυσιολογικές» συνθήκες – τον έχει καταστήσει εργαλείο ενός ανυπόφορου και εξοντωτικού παραγωγικού οίστρου που κρατά τη ζωή του υποθηκευμένη στις συνεχείς παροχές του συστήματος.
Πάνε δεκαετίες τώρα που ολόκληρος ο πολιτισμός μας έχει εγκαταλείψει – έχει απορρίψει στην ουσία – την έννοια του μακροχρόνιου, την αντίληψη του αιώνιου, την υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου να αφήσει το χνάρι του στην αιωνιότητα. Η διαρκής και όλο εντεινόμενη προσήλωσή του στον πολιτισμό του εφήμερου, στον ισολογισμό της μέρας, στην παραγωγή και κατανάλωση, κρατά τον άνθρωπο δέσμιο ενός ταπεινού και χωρίς περιεχόμενο πολιτισμού, που χαρίζει τις τύχες της διακυβέρνησής του σε στατιστικολόγους και οικονομολόγους μιας χρήσης…
Το παλιό εργοστάσιο, το οποίο, δίχως να παραβλέπει το δυναμικό κίνητρο του κέρδους, έστηνε μια παραγωγή που βασιζόταν στην ποιότητα και τη διάρκεια του προϊόντος, έδωσε τη θέση του στο σύγχρονο που έχει πενταπλάσια παραγωγή – αναλώσιμη επίσης πέντε φορές γρηγορότερα. Έτσι, πριν μας προλάβει η οικονομική κρίση, αν τύχαινε να ξεχάσεις να βάλεις το πλυντήριο στην πρίζα, το άλλαζες και αγόραζες ένα καινούργιο χρεώνοντας μια από τις πολλές κάρτες οικιακής χρήσης. Κι όλα αυτά, για να τρέξεις υποτίθεται μέσα στο ρεύμα ενός διαρκώς επιταχυνόμενου χρόνου – σαν σύγχρονος ήρωας που έχει καταντήσει το εικοσιτετράωρό του λάστιχο για να προλάβει τους ιν ρυθμούς μιας ζωής που παίζει τα ρέστα της στη μέρα που «τρέχει», δίχως να έχει τον νου και τον λογισμό της στην επόμενη μέρα.
Ζούμε ένα σύντομο εικοσιτετράωρο, έξω και μακριά από την ιδέα και την αντίληψη του εαυτού μας, προκειμένου να προλάβουμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό της ΔΕΗ, του ΟΤΕ, του στεγαστικού, των καρτών κι έπειτα, ανακουφισμένοι, με το κινητό να βομβαρδίζει τον εγκέφαλό μας, να κλείνουμε αφύσικα ραντεβού για την εργασία, το φαγητό στο πόδι, το γήπεδο, την οικογένεια, την απαραίτητη νυχτερινή έξοδο – όλα εν κινήσει, όλα συντονισμένα στο δευτερόλεπτο, με το χρόνο αυστηρό κριτή, να χρονομετρά και την… ανάγκη μας. Η μέρα περνά σαν το νεράκι, πάντα όμως με την απογοητευτική αίσθηση να μας βαραίνει ότι δεν έχει αλλάξει τίποτα, σα να μην έχουμε κουνηθεί στο ελάχιστο από τη θέση μας, σαν να μην έχουμε καταλάβει τίποτα περισσότερο και κυρίως σαν να μην έχουμε επαφή με τη δική μας ζωή, τον εαυτό μας, τα παιδιά μας, την οικογένειά μας, τους φίλους μας, τις αγαπημένες μας ασχολίες. Τρέχουμε έξω από τα όνειρά μας, σε μια θλιβερή πραγματικότητα που δεν μας ανήκει, με αντάλλαγμα μια σειρά αχρείαστα δάνεια σπιτιών, αυτοκίνητα, γελοίες προσφορές – και με τις ταπεινωτικά εξαγορασμένες μας ζωές, τραυματισμένες και πληγωμένες κατάκαρδα. Αυτό το άσκοπο τρεχαλητό συνεχίζεται στους μετά οικονομικής κρίσεως χρόνους, δίχως τις (κατασχεμένες) πολυτελείς παροχές του χρεοκοπημένου συστήματος, αναζητώντας τις χαμένες μας ζωές, τον χαμένο μας χρόνο.
πηγή: pontiki.gr
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου